Нялх эсвэл бага насны хүүхэд шүд нь ургах үед хөхөө, шинэ зүйл жишээлбэл тоглоомтой танилцах үедээ түүнийгээ хаздагийг ээж аав бүр мэднэ. Тэгвэл тэд ямар үед бусдыг хаздаг вэ, хэзээ үүнийг хэвийн үзэгдэл харин хэзээ эмгэг гэж үзэж эмчид хандах вэ?
Хэлд сайн ороогүй хүүхэд бусдын анхаарлыг өөртөө татахын тулд эсвэл гомдсон, уурласан, айсан үедээ бусдыг хазах нь элбэг. Энэ үзэгдэл ялангуяа 1-2 насанд тохиолддог бөгөөд хүүхэд хэлд орохын хэрээр бусдыг хазах нь багасч болино. Америкийн Сэтгэц Судлалын Нийгэмлэгийн хийсэн судалгаагаар цэцэрлэгт явдаг хүүхдийн 35-50% нь хүүхдэд хазуулдаг ажээ.
Сөрөг сэтгэл хөдлөлийн үед хүүхэд бусдыг хазахад нөгөөх нь айж/уйлж/өвдөж байгааг хараад больдог, нас нь томрох тусам хазах нь аажмаар багасч 3 нас хүрэхэд эрс цөөрч байвал үүнийг хүүхдийн эмч нар хэвийн гэж үздэг.
Хүүхэд бусдыг хазвал ямар арга хэмжээ авах вэ:
o Хазахаа боль, хазаж болохгүй, хазах нь өвтгөж байна гэдгийг аль болох тайвнаар хүүхдэд хэлнэ.
o Хазуулсан хүүхдийг аргадаж уучлал гуйгаад хэрвээ шарх үүссэн бол савантай бүлээн усаар угааж боолт хийнэ. Хүйтэн жин тавих нь өвдөлтийг намдаахад тустай.
o Хазсан хүүхдийн анхаарлыг нь өөр зүйлд хандуулж тайвшруулна. Тайвширсны дараа тоглоомоороо ээлжлэн тоглох, бусдын зүйлийг авахдаа зөвшөөрөл хүсэх, асуудлаа шийдэж чадахгүй бол томчуудад хандах зэргийг тайлбарлаж ойлгуулахыг хичээнэ.
o Хэрвээ эдгээр алхмууд үр дүнгүй бол хазсан хүүхдийг бусдаас холдуулах (гэрт бол орон дээр гаргаж суулгах, орон сууцанд бол гал тогоонд оруулах, цэцэрлэгт бол аав ээжийг нь дуудаж гэрт нь явуулах гэх мэт) арга хэмжээг авна.
o Хазсан болон хазуулсан хүүхэд В гепатитын эсрэг дархлаажуулалтанд бүрэн хамрагдсан эсэхийг шалгана. Хэрвээ үгүй бол заавал эмчид хандана.
Хаздаг хүүхдийг аав ээж нь ч, багш сурган хүмүүжүүлэгч нь ч “Хазаж болохгүй” гэж байнга сануулж анхааруулж энэ нь өвтгөдөг, гэмтээдэг гэдгийг хэлдэг байх хэрэгтэй. Гэр орондоо тайван амгалан уур амьсгал бүрдүүлж уур уцаараа барьж асуудлыг эв эеэр шийдвэрлэдэг байх нь хүүхдэд зөв үлгэр дуурайлал үзүүлдэг болохыг ямагт санавал зохино.
Тэгвэл хэзээ хазах нь хэвийн үзэгдэл биш гэж үзэж эмчид хандах вэ:
• 3 нас хүрээд хазах нь цөөрч багасахгүй, 4 нас хүрсэн ч хазсан хэвээр
• Хазах нь хэтэрхий олон, байнга, олон удаа давтагдах
