1. Мацаг барихад хориотой үе: аливаа өвчний эцсийн шатанд. Хүнд өвчний үед Хүний бие өөрийгөө цэвэрлэх хордлогоо гадагшлуулах үйл явцад тамир тэнхээ нь хүрдэггүй гэж үздэг.
2. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд жирэмсний хордлогын үеэ өнгрөөгөөд мацаг барьж болно.
3. Мөн хөхүүл ээж нар бие-н цэвэрлэж мацаглаж болно.
4. Мацаг барьхад тохиромжтой цаг хугацаа нь урин дулааны улирал.
5. Өвлийн улиралд мацаг зайлшгүй барих бол маш дулаан байх хэрэгтэй.
6. Билигийн буюу Сарны тооллын 2,4 дэх долоо хоногт мацаглах нь байгаль эхийн дэм ихтэй байхаас гадна биеэс хор гадагшилахдаа сайн байдаг.
7. Мацагыг нэг зөв бариад эхэлсэн бол хэд ч хоног барьсан ялгаагүй санагддаг болдог.
8. Мацаг тайлах нь барихаасаа илүү хэцүү бөгөөд хамгийн чухал үе.
9. Мацаг тайлахыг нялх хүүхдийг анх хоолонд оруулах гэж байгаатай адилтгаж аль болох тослоггүй, хэт хурц биш, цөөн тооны орц найрлагатай сайн чанарын хүнсийг дасгаж бага хэмжээгээр зооглох нь чухал.
10. Хэт их түүхий ногоо идэх нь тийм ч зохимжтой биш!
11. Аль болох давс бага, зутан маягын шөлнүүд идэх хэрэгтэй. Жнь: 5 будаа, төрөл бүрийн ногоо, будаа үр тариа байж болно.
12. Мацагын үед хүйтэн хөлс гарах нь бие-с хор гадагшилж байгаан шинж тэмдэг.( муу биш сайн шинж тэмдэг)
13. Хөхүүл үед мацаг зөв баривал хөхний сүү багасдаггүй. Ядарч сульддаггүй. Хүн хорноосоо салах тусам эрүүл саруул, хөнгөн шингэн болж царай зүс тэгширдэг.
14. Хэт олон хоногоор усан мацаг барих нь монгол орны нөхцөл байдалд тохиромжгүй байх талтай. Мөн цаг хугацаагаа зөв сонгоогүй тухайн амьдарч буй орныхоо хөрс шороонд таараагүй дан усан мацаг барьснаас болж бие мах бодийн эрчим дулаанаа алддаг. ( шинж тэмдэг нь: даарамтгай бээрэг болох)
15. Ходоод өвддөг хеликобактертай хүн мацаг барьж болно.
16. Тамхи татдаг хүмүүс урт хугацааны мацагын үед тамхиа татахгүй байж чадахгүй байвал татаж болно.
17. Хэт хүчилэн мацаг барих нь зохисгүй.
18. 20-30 хоногоор мацаг бариад эхлэхээр хүний бие тамхийг аяандаа хүлээж авч чадахаа больдог.
19. Чихэр амттан маш их иддэг хүмүүс мацагын үе-р маш их салгалдаг учраас рашаан ус буюу хийжүүлсэн ус сайн уухад салгалах нь намддаг.
20. Бүр ихээр чичирч салгалаад байгаа тохиолдолд аяга бүлээн усанд 1 цайны халбага зөгийн бал хийж уух үед зүгээр болж бие сэргэнэ. Үүний дараа тайван хэвтэж аль болох эрт унтаж амрах нь чухал.
21. Мацагийн үе-р биеэс гадагшилж буй хор хэлээр дамжиж мөн гадагшилдаг учраас өглөө бүр хэлний өнгөрөө цэвэрлэх хэвших хэрэгтэй.
22. Эрүүл байх эрүүл хооллоно гэдэг нь аль болох цөөн төрлийн, өөрийн сайн мэддэг найрлатай шимт бодис ихтэй хүнсийг идэх нь зүйтэй. Хоолны зөв найрлагыг судлаж мэдээгүй тохиолдолд цөөн тооны хүнсийг зөв найруулж идэх хэрэгтэй.
23. Мацагыг жин хаях, харагдах байдал гадаад үзэмж төдийхнөөс болж барих ёсгүй. харин өөрийн биед байгаа хортой, хөнөөлтэй бодисоос яаж бие-н цэвэрлэх вэ эрүүлжих вэ гэдэг үүднээс барих хэрэгтэй.
24. Мацаг нь бие-н цэвэрлэх хамгийн эрсдэлгүй арга юм.
25. Өөрийн биеийг хорт бодис агуулж байгаа эсэхээ өглөө босоод амны үнэрээ шалгаснаар мэдэж болно.
26. Бид идэж ууж байгаа цагт биед хор хуримтлагдаж байдаг.
27. Биеийг дор хаяж жилд 4 удаа цэвэрлэж байх хэрэгтэй.
28. Хүнсний цуугаар жимс ногоогоо тогтмол ариутгаж цэвэрлэж хэрэглэх хэрэгтэй.
29. Бие-с хорыг гадагшлуулдаг хоол хүнсийг тогтмол идэж байх нь чухал. Уг хүнсэнд: аль болох амьд хүнснүүд орно. Жнь: амьд бактерттай хүнс дарсан байцаа, кимчи, байгалын тараг.
30. Хоорондоо зохьцдоггүй хүнснүүд:
31. Тараг гадил 2 хоорондоо зохицдоггүй.
32. Өглөөний хоолноос өглөөний хоолруу мацагыг барьдаггүй харин өдрийн хоолноос өдрийн хоолруу барих нь зүйтэй.
33. Хөхүүл болон жирэмсэн бие хөнгөн хордлогогүй ээж нар байгалын тараг буюу нэмэлт нөөшлөгч бодисгүй активиа таргаар мацаг барьж болно.
34. Дулаан газар байгаа хүмүүс мацагын үед дан бүлээн усаар мацаглаж болно.
35. Харин орон нутагт байгаа хүйтэн сэрүүн газар байгаа хүмүүс (цаг уур нөхцөл байдалдаа таарсан мацаг барих ёстой учир) усандаа аньс, чацаргана зэрэг жимсийг хийгээд усныхаа өнгийг хувьргаад уух нь гүн ач холбогдолтой.
36. Бас нэг мацагын арга нь жимсний цэвэр шүүстэй мацаг юм. Цусны бүлэгтээ тохируулж жимсний шүүсээ сонговол сайн байдаг. Ямарч нөөшлөгчгүй 100 % байгалийн цэвэр шинэ жимс ногооны шүүс. Дан шүүс уухад гашуун оргих, цатгалдах мэдрэмж төрсөн тохиолдолд хийжүүлсэн рашаан ус ууж болно. Жнь: нимбэгтэй. Бие-с хор гадагшлах үед биед дэм хүч өгөх хэрэгтэй байдаг учраас өөртөө эрч хүч өгөх олон төрлийн эрдэс минералтай рашаан уснаас тааваараа балгаж уух нь маш ихээр дэм болдог.
37. Дан устай мацаг. Өлсөх мэдрэмж төрөх тоолонд зөвхөн ус ууна. Бие чичрэх салагалах унах гэж байгаа мэт мэдрэмж төрсөн үед тасалгааны хэмтэй хийжүүлсэн рашаан ус ууна.
38. Мацаг барьж байгаа үедээ эрт унтаж амрах нь чухал.
39. Мацаг нь сэтгэл зүйн маш их хүч, дархлааны тусламжтайгаар амжилттай явагддаг.
40. Хоолноос татгалзаж өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх ухааныг мацаг гэж хэлж болно.
41. Дурандаа захирагдахгүйгээр ухамсраараа хоолны дуршилаа удирдаж сурах нь маш чухал.
42. Тухайн хийх гэж буй зүйлээ мөн чанараар нь ойлгох нь хүчтэй байх нэг үндэс болдог.
43. Эрүүл мэнд, залуу сайхан байдал гоо сайхан, гоё сайхан арьс, урт удаан наслалтын төлөө мацагыг өөртөө хэвшүүлэх нь чухал.
44. Цусны бүлэгтээ таарсан цэвэр ногоо жимсний шүүсээр мацаг барьж болно. Хажуугаар нь ус сайн уух хэрэгтэй.
45. Бор сахар гүн бороос алтан шаргал бор хүртэл өөр өөр байдаг. Гүн бор сахар нь хөөлтөнд муугаар нөлөөлдөг учраас Цайвар бор сахарыг бялуу болон жигнэмэг хийхдээ ашиглах нь илүү тохиромжтой байдаг.
46. Аньсны цай нь маш олон талын ашиг шимтэй: хөхөнд сүү маш сайн оруулна, хүүхдэд Ц амин дэмийг маш сайн нөхөж өгнө, арьсыг гоё болгоно, эрч хүчтэй байлгана.
47. Аньсны цай хийх арга: - Буцлаж буй халуун усанд аньсаа хийгээд шууд буцааж шүүж авна. ( удаан буцалгахгүй) Энэ нь аньсны гадна талд байгаа бохирдлыг цэвэрлэж өгнө.1 кг угааж цэвэршүүлсэн аньсан дээрээ 300- 400 гр орчим бор сахар хийгээд маргааш өдрийн 13 цаг хүртэл хүнсний скочоор таглаж тавина.
48. Яг 24 цаг байлгана.
49. Маргааш өдөр нь аньсан дээр хөөс тогтсон байх ба үүнийг нь халбагаар хамж авч хаяна.
50. Хөөсийг нь хамсан аньсаа шилэн саванд хийж ганцхан удаа дөнгөж буцалгаад авна. Аньсаа хөргөөд михер буюу бутлагчинд хийгээд урьдчлан цэвэрлэсэн шилэн саванд хийгээд хөргөгчинд хадгална.
51. Уг аньсны цайгаа цэвэр халбагаар хутгахаас гадна аль болох никел биш модон халбага хэргэлвэл тустай.
Эх сурвалж: Мацагтан Монгол
