Малын гүзээний хүний эрүүл мэнд гоо сайханд үзүүлэх ач тус, ид шид

Гүзээ дархлааг дэмжиж бодисын солилцоог сайжруулдаг. Гүзээ нь холбогч эдийн агууламж өндөртэй (коллаген, редуклин). Хүний арьс нь холбоос эдээс бүрддэг байна. Тиймээс арьсан дахь холбоос эдийн уураг буюу коллагений хэмжээ буурснаар арьс үрчлээтэж, хөгшрөлт хурдан явагддаг гэнэ. Тэгвэл долоо хоногт нэг удаа гүзээ, толгой шийрний хуйх идээд байхад арьс үрчлээтэх, хөгшрөхөөс урьдчилан сэргийлэх боломжтой юм.

Гүзээ бол малын угтвар ходоод учраас ач тус ихтэй байдаг байна. Гүзээнд коллаген уураг хамгийн их агуулагддаг, коллаген нь хүний биед 85 – 95 хувь шимэгддэг үлдсэн 5 – 10 хувь нь хорт бодис хийг өөртөө шингээдэг хүний биеийг хоргүйжүүлэх үүрэгтэй. Гүзээнд коллагентэй магни оршдог. Магни нь цөсний хүчлийн ялгаралтыг эрчимжүүлж өгдөг ба цусан дахь холестрины хэмжээг бууруулдаг. Холестрины хэмжээг бууруулснаар сахарын өвчнөөс сэргийлж болно.

Цөсний үйл ажиллагаа дэмжигдсэнээр бодисын солилцоо хэвийн явагддаг. Мөн манган их агуулагддаг учир бас сахарын шижин өвчнөөс сэргийлнэ. Үстэй гүзээнд В-гийн төрлийн амин дэм, глюкозамин их агуулагддаг учир сайн угаагаад шөлтэй нь хамт хэрэглэх хэрэгтэй. Гүзээг чанахад агуулагдах коллагений агууламжийн тодорхой хувь нь шөлөндөө шингэдэг. Гүзээний салслаг үсийг нь цэвэрлэж хэрэглэснээр коллаген, глюкозамин 5-10%-аар алдагддаг.

Глюкозамен нь хүний биед амархан шингэдгээс гадна дархлалын системийг дэмжиж өгдөг. Сүүнд агууллагддаг ноклад кальци их агууллагддаг учир хөхөнд сүү сайн оруулдаг. Кальци хэрэглэснээр шүд цоорох, үс бууралтах, ясны сийрэгжилтээс сэргийлнэ. Хоногт хэрэглэх уургийн 15 хувь нь гүзээ байвал уургаа, коллагентэй цуг хэрэглэнэ гэсэн үг. Гүзээг аль болох салслаг бүрхэвчийг хуулж авалгүй хэрэглэвэл илүү үр дүнтэй. Малын гүзээнүүдээс ямааны гүзээ хамгийн их коллаген, глюкозамен, манган, кальци их агуулдаг.

Ямаа нь өвсний сортойг шилж иддэг. Гүзээ нь биеийн дархлааг сайжруулах амин хүчлүүд агууллагддаг ба биеэс хортой бодисийг гадагшлуулдаг. Гадаадын орнуудад гүзээгээр шөл хийж, сайн хатаасан бэлдмэл болгон гаргаж хүнсэндээ тогтмол хэрэглэн дархлааны системээ дэмждэг. Гүзээ нь инсулин, коллаген ихээр агуулдаг болохоор ази эмэгтэйчүүд эрт дээр үеэс энэ бүтээгдэхүүнийг эрүүл мэнд, гоо сайхнаа хадгалах нэгэн жор гэж үзсээр иржээ. Коллаген нь уургийн нэг төрөл.

“Уураг” гэдэг үгийг ихэвчлэн хоол, хүнстэй холбон тайлбарладаг. Үнэндээ амьдрал дээр хэд хэдэн өөр төрлийн уураг бий. Уураг нь молекулын гинжин холбооноос бүрэлдэх бөгөөд үндсэндээ нүүрстөрөгчийн болон органик гэсэн төрөл байдаг. Уурганд нүүрстөрөгч, хүчилтөрөгч, устөрөгч, азотын елементүүд агуулагддаг. Коллаген нь бидний амьдралыг тэтгэгч Амин хүчилүүдээр баялаг уураг юм. Уураг нь маш олон био-химийн процессыг хөнгөвчлөх ба бидний амьдралд чухал үүрэгтэй эсүүдийн амьдрах орчныг нь бүрдүүлж өгдөг.

Коллаген нь шөрмөс мөн мөгөөрс гэх мэт зөлөөн эдийн холбоосийг бүрдүүлдэг үндсэн эд эс юм. Хүний биеийн бүтцийн 40 хувь орчим, арьсны 75 хувь орчимыг коллаген хэмээх энэ уураг бүрдүүлдэг. Бид хөгшрөх тусам биеэн дэх коллагены хэмжээ багасаж бие хөшинг болж, өвчин тусах магадлал өндөрсдөг. Хүний бие дэх коллагений хэмжээ багассанаар өвчин, шархны эдгэрэлт удааширдаг. Хүний биеийн болон арьсны эсийг бүрдүүлдэг зөөлөн эд коллагенд агуулагдаж байдаг. Энэ нь шархыг эдгээх гол эд эс болдог.

25-н наснаас хойш хүний биеийн коллагений хэмжээ жил бүр 1.5% багасдаг. Ингэснээр бид 40-н нас хүрэхэд залуу байх үеийнхээ коллагены хэмжээний 3-ны 1-ийг алдсан байдаг. Энэ үед бидний хөдөлгөөн тэр хэмжээгээрээ удааширж, өвчин, шархаа эдгээхдээ 1/3% илүү цаг хугацаа зарцуулна гэсэн үг. Хөгшрөх тусам бидний булчингийн үйл ажиллагаа муудаж, хэмжээ нь багасаж сульдаж байдаг. Энэ нь коллагений дутагдалтай холбоотой. Үүний үр дүнд хүний арьсны уян хатан чанар алдагдаж арьсанд үрчлээ сууж эхэлдэг.

Үүний эсрэг бид юу хийж чадах вэ? Бид алдагдсан эрч хүч, энергиэ хоол идэн олж авдаг шиг, жил ирэх бүр багасаж буй коллагенаа сэргээн нөхөж байх хэрэгтэй. Хүмүүс энэ асуудлыг коллагентэй тос, түрхлэг түрхэх гэх мэт олон аргаар шийдэх гэж оролдож байна. Ходоодонд боловсрогдсон коллагенийг бидний цус хаана хэрэгтэй эд эрхтэнд хүргэж өгнө. Зөвхөн арьс сайхан байснаар бид залуу болохгүй нь ойлгомжтой. Бидний бие эрхтэн бүхлээрээ дутагдсан зүйлгүй, уян хатан байснаар бид эрүүл залуу нас шигээ эрч хүчтэй болно.

Малын гүзээг тогтмол хэрэглэснээр үүнийг зогсоож чадахаас гадна, таны булчин хэвийн хэмжээндээ очино. Мөн таны үс, хумс эрүүлжиж, мэдэгдэхүйц хурдан ургахыг харна.

Хятад хоолны газрын ганц орлоготой хоол бол гүзээний салат. Сайхан цэвэрлэж амталсан тэр л хоол монголчуудад илүүтэй таалагддаг. Хонь үхрийн гүзээ нь малын хамгийн амттай бас тэжээллэг хэсэг. Хонь гаргаж, гэдэс чанахад хүүхдүүд гүзээг нь л түрүүлж иддэг. Тэгэхээр тэжээллэг энэхүү дайвар бүтээгдэхүүнийг нэг хоёрын зэргийг цэвэрлэхэд асуудал гарахгүй. Харин олон тооныхыг бол хэцүү. Угааж цэвэрлэх хүнд ажлыг хялбаржуулснаар гүзээгээр төрөл бүрийн хагас бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж болно.

Харин Монголчууд гүзээтэй шөлөөр настан буурлуудаа дайлж, тамир тэнхээг нь сэлбэдэг юм. Эдгээрээс гадна дотор гэдэсний шөлийг цус төлжүүлэх, төмөр, иодын дутагдлаас сэргийлэх, ядаргаа тайлах зорилгоор өргөн хэрэглэдэг. Энэ мэтчилэн дотор гэдэсний ид шидийг дурдаад байвал дуусахгүй нь ээ. Тиймээс долоо хоногт ядаж нэг удаа, гэдэс дотор, толгой шийр идэж, биеийнхээ эрдэс бодис, амин дэмийг нөхөөрэй.