Олон улсад жил бүрийн 4 дүгээр сарыг аутизмыг таниулах сар болгон тэмдэглэн өнгөрүүлдэг. Аутизмын хүрээний эмгэг нь нийгмийн харилцаа, хэл яриа ба зан авирын бэрхшээлээр илэрдэг нэг төрлийн хөгжлийн бэрхшээл юм. 11 настай Б.Баттулга хүүгийн ээж Б.Болормаатай бид ярилцлаа.
-Та анх яаж хүүгээ аутизмтай гэж мэдсэн бэ?
-Манай хүү анх 4 настайдаа аутизмтай гэж оношлогдсон. 4 нас хүртлээ огт ярихгүй байхаар нь гайхаад СЭМҮТ-д очиж үзүүлэхэд аутизмтай гэж хэлсэн. Тэгээд би хувьдаа судлаад ерөөсөө л нийгэмшүүлэх хэрэгтэй болохыг ойлгосон. Өөрөө сайн ярилцах хэрэгтэй юм билээ. Манай хүүгийн хувьд харааны цээжлэл сайн байсан. Харилцан ярихгүй хэр нь шүлэг цээжилнэ, дуу дуулдаг байсан. Тэгээд манай улсад ганцхан байдаг “Аутизм Монгол анд” цэцэрлэгт явуулж эхэлсэн. Тэнд маш их дугаарлан байж оруулсан. Нэг л өдөр шүлэг уншаад эхэлсэн. 5 нас гараад харилцан ярьж эхэлсэн. Одоо бага багаар нийгэмшиж байна.
-Аутизмтай төдийгүй энгийн хүүхдүүд ч нийгэмших тал дээр асуудалтай байна гэж эцэг эхчүүд их ярьдаг . Таны хувьд хүүхдээ хэрхэн нийгэмшүүлж сургаж байна вэ?
-Хүүхдээ нийгэмшүүлэхэд ээжийн оролцоо их чухал юм билээ. Хүүхэдтэйгээ байнга ярилцана. Хүүхдээсээ хийхийг хүсэж байгаа зүйлийг нь тогтмол асууна. Гадуур гарахдаа гэрт нь үлдээгээд байлгүй дагуулж явахыг зорьдог. Тоглоомын төвөөр үйлчлүүлж үеийнхэнтэй нь харилцуулж сургана гээд л. Хүүхдүүдэд гэр бүлийн дэмжлэг л их хэрэгтэй. Хамтдаа ном уншина. Миний хүү одоогоор 500 гаруй үлгэрийн ном уншсан.
- Б.Баттулга хүү аль сургуульд явдаг вэ?
-Одоо тусгай 70 дугаар сургуульд сурч байгаа. Зарим багш нар нь энгийн сургуульд өгөх санал болгодог. Зарим аутизмтай хүүхдүүд энгийн сургуульд явдаг. Тэдний эцэг эхчүүдээс сонсоход үе тэнгийн дээрэлхэл их байдаг гэсэн. Тэгээд айгаад хүүгээ энгийн сургуульд явуулдаггүй юм. Тусгай сургууль учир үе тэнгийн дээрэлхэл гэдэг зүйл байхгүй шүү дээ. Уг нь энгийн сургуульд сургавал илүү амархан нийгэмших боломжтой л доо.
-Таны хүү өмнөх жилийн үйл ажиллагаанд төгөлдөр хуур тоглож эцэг эхчүүдийн хайрыг татаж байсан. Төгөлдөр хуураа тоглож байгаа юу?
-Тоглож байгаа. Өнөөдөр Хөгжим бүжгийн дунд сургуульд очиж хүүгээ шалгалт өгүүлсэн юм. Даанч тэнцсэнгүй. Гэхдээ хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийг энгийн хүүхдүүдтэй адилхан аргаар шалгалт авбал мэдээж унана шүү дээ. Уг нь эдгээр хүүхдүүд хүссэн мэргэжлээрээ сонгон суралцах, ажиллах эрхтэй. Миний хүү “Том болоод барилгачин болно. Өндөр барилга барина” гэж ярьдаг юм. Тэгэхээр хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдээс шалгалт авахдаа арай хөнгөрүүлсэн түвшинд авах хэрэгтэй юм байна гэж өнөөдөр бодож байна.
-Бидэнтэй ярилцсан танд баярлалаа.
https://eagle.mn/r/136428
