Чонын элэг хэмээх жимс нь гайхамшигтай ач тустай гэдгийг хүмүүс ярьдаг. Гэхдээ ямар ач тустайг нарийн сайн мэддэггүй. Тэгвэл дараах тохиолдлуудад уг жимсийг хэрэглээрэй.
Амьсгалын зам
• Ангина (гүйлсийн булчирхайн үрэвсэл)
• Астма /Мөгөөрсөн хоолойн багтраа/
• Доод замын эмгэг (төвөнхи, мөгөөрсөн хоолой, уушигны
үрэвсэл)
• Мөгөөрсөн хоолойн багтраа
• Төвөнхийн үрэвсэл
• Уушигны сүрьеэ
• Халуурах
• Хамраас цус гарах
• Ханиад, томуу
• Хатгаа, хатгалгаа
• Хоолой өвдөх
Арьс өнгө
• Арьс арчилгаа
• Арьсанд өнгө зүс оруулах
• Мөөгөнцөрдөх
• Түлэгдэлт
• Хавагнах
• Хайрст үлд
• Харшил
• Шарх, шархлаа
• Экзем /намарс/
• Эмэгтэйчүүдийн үс унах
Зүрх судас, цусны систем
• Зүрх томрох
• Зүрх, судасны зовиур
• Зүрхний булчинг сайжруулах, тэжээлийн дутагдалд орох
• Зүрхний хаван
• Зүрхээр хатгуулах буюу зүрхний бах
• Судас хатуурах
• Судасны ханын үрэвсэл
• Хялгасан судасыг бэхжүүлэх
• Цус алдах, цус дотуур алдах
• Цус багадалт
• Цус төлжүүлэх
• Цусны даралт ихдэх
• Чихрийн шижин
Мэдрэл
• Аминдэм, тэжээлийн дутагдал
• Архаг ядаргаа
• Бие махбодыг сэргээх, тамир тэнхээ оруулах
• Бодисын солилцоог баланслуулах, идэвхжүүлэх
• Дархлалын системийг бэхжүүлэх
• Мэдрэлийн ядаргаа
• Нүд бүрэлзэх
• Нүд ядарч чилэх
• Нүдний салст бүрхэвчийн үрэвсэл
• Сэтгэл зовнил
• Сэтгэц, мэдрэлийн сульдаа
• Тархи толгойгоор хатгуулах
• Толгой өвдөх, дүйрэх
• Тулай
• Уураг тархины үрэвсэл
• Үе мөч өвдөх, хэрлэг
Нөхөн үржихүй
• Хөхний өвчин, хөхний үрэвсэл
Хоол боловсруулах эрхтэн
• Бөөлжис цутгах, огиутас хүрэх, пэлбийх
• Бөөрний системийн үрэвсэл
• Бөөрний үрэвсэл
• Бүдүүн гэдэс үрэвсэх
• Гэдэс гүйлгэх, өвдөх
• Давсагны хүүдийн ханын үрэвсэл
• Ивэрхий
• Нарийн гэдэсний үрэвсэл
• Нойр булчирхайн архаг үрэвсэл
• Өтгөн хатах
• Түрүү булчирхай үрэвсэх, томрох
• Үрэвсэл намдаах
• Ходоод гэдэс хямрах /atonic dyspepsia/,
• Ходоодны гастрит
• Хоолны хордлого тайлах, архины хордлого
• Хордлого тайлах
• Хэвлийн хөндий усжих (ascites, асцит, брюшная водянка)
• Цөсний хүүдийн үрэвсэл
• Цусан суулга
• Шамбарам
• Шээс хөөх
• Элэг цэвэршүүлэх
• Элэг, цөсний хүүдийн үрэвсэл
• Элэгний “С” вирусын үрэвсэл /гепатит “С”/
• Элэгний цирроз, элэг хатуурах өвчин
Япон эрдэмтэд Чонын элэг жимсний талаар ингэж ярьдаг. Доорх хүснэгтээс харвал хэрэв анар жимс нь жимсний цэцэрлэгийн бадмаараг эрдэнэ гэвэл Чонын элэг нь “Цэнхэр алмаз” болно.
1950, 60-аад оны үед оросын эрдэмтэд Чонын элэг жимсэнд их хэмжээний, эрдэс бодис, витамин болон исэлдлийн эсрэг найрлага байгааг олж илрүүлсэн байна. Найрлагандаа полифенол болон антоционин өндөр агуулдаг учираас өнгө нь маш гүн улаан, хөх өнгөтэй байдаг байна. Мөн тухайн үед Оросууд сансрын хөтөлбөрт зориулан тусгай ундаа боловсруулж үүнийгээ “Ундааны Хаан” гэж нэрлэсэн байна.
